foto Stefan Cruysberghs - scip.be
Nu de eerste uitvoeringen op het terrein van start gegaan zijn, leven er een aantal vragen en bezorgdheden rond de werken die in het kader van Life Delta in het Schulensbroek en aan het Schulensmeer uitgevoerd worden. Dat begrijpen we. We willen daarom op de vragen die ons bereiken graag een antwoord bieden.
Het Schulensbroek is een prachtig vogelrijk gebied. Er komen meer dan 300 vogelsoorten voor, met de Woudaap en Grauwe klauwier als bijzonderste. Waarom wordt er dan gekapt?
Natuurpunt en haar partners VMM en ANB werken al tientallen jaren aan de uitbouw en het beheer van het natuurgebied het Schulensbroek. De gehele broedvogelpopulatie wordt in het Schulensbroek al sinds 1992 intensief opgevolgd zodat we zeer goed kunnen inschatten waar gerichte maatregelen noodzakelijk zijn. Daarbij worden bosjes die voor commercieel gewin aangeplant zijn, en verwaarloosde percelen in het gebied omgevormd. Deze werken zijn voorzien in een door ministerieel besluit goedgekeurd beheerplan dat uitvoering geeft aan beslist beleid rond natuurdoelen en dat de nodige adviesprocedures heeft doorlopen, ondermeer via de betrokken gemeentes. De mooie natuur die je nu ziet in het broek, is het direct gevolg van die inspanningen. Het project Life Delta, waarbij middelen van Europa werden aangetrokken, dient voor de versterking van deze natuurwaarden en geeft ons de gelegenheid om broodnodige stappen te zetten in het verder herstel en behoud op langere termijn. De Grauwe klauwier kon door gerichte ingrepen al tot een succesverhaal uitgroeien. De Woudaap zal maximaal profiteren van het rietmoeras dat voorzien is aan het Schulensmeer. Naast die soorten zijn er nog 9 doelsoorten waarvan het Europees project het leefgebied zal herstellen en versterken.
Met het open maken zal men opnieuw bewoning en wegen kunnen zien in het gebied. Het industriegebied van Herk De Stad is momenteel zichtbaar vanuit het gebied. Hoe zal dit opgevangen worden?
De bedoeling is in dit open gebied aan de rand van het gebied zoveel mogelijk te werken aan buffering door bosjes en struwelen, ook om soorten die erin thuishoren maximaal ruimte te geven. De kapping aan het industriegebied gaat over een aanplant die natuurlijk wordt ingericht met poelen voor de Kamsalamander. Op de rand van het industriegebied zal in de winter van 2019 - 2020 een brede bufferstrook met inheemse struiken en bomen worden aangeplant om een landschappelijke, visuele en ecologische buffer te creëren.
Het materiaal uit de ‘zandvang’ zal in het meer verwerkt worden. Zal dat niet leiden tot vervuiling? En wat met de oeverzwaluwen?
De verondiepingen gebeuren uitsluitend met grond die reeds binnen het projectgebied aanwezig is. Het gaat dan hoofdzakelijk om zand uit de zanddepots, dat oorspronkelijk uit het Schulensmeer afkomstig is. Het sediment uit de zandvang, dat eigenlijk al deels in het Schulensmeer aanwezig is, vormt maar 7,5 % van het totale te verzetten volume grond. Op die manier zal een rietmoeras gecreëerd worden dat optimaal is voor soorten als de Woudaap, Roerdomp en Bruine kiekendief. Bij de inrichting zal een nieuwe oeverzwaluwenwand voorzien worden voor de aanwezige kolonie.
Het materiaal van de zandvang aan de inlaat van het meer, bestaande uit zand en leem afkomstig van de instroom vanuit de Demer, zal bij deze werken mee verwerkt worden. De kwaliteit van dit materiaal is gelijkaardig aan de waterbodem in de rest van het meer gezien de zandvang maar een gedeelte van het sediment afkomstig van de Demer kan afvangen. Door de zandvang te ruimen zorgen we er ook voor dat de efficiëntie ervan verbetert. Op die manier voorkomen we een ongecontroleerde verondieping en regelmatige vertroebeling van het Schulensmeer. Een goede werking van de zandvang is cruciaal voor onder meer het visbestand in het meer. De kwaliteit van het materiaal werd getest en de plannen hiervoor werden in samenspraak met afvalmaatschappij OVAM uitgewerkt. Vlaanderen heeft zowat de strengste wetgeving voor grondverzet waaraan uiteraard ook in dit project moet voldaan worden. Door de totale inrichting zal het meer een betere natuurkwaliteit krijgen en het visbestand zal verbeteren waarvan ook de Grote modderkruiper kan profiteren.
Er zullen dode bomen aan de rand van het meer in het water gelegd worden. Zal recreatie zoals surfen en zeilen nog wel kunnen aan het meer?
Het meer is 76 ha groot. Het rietmoeras zal aan de randen van het meer gesitueerd zijn en in bepaalde zones in de Pijpenkop. De surf- en zeilzone zal volledig gevrijwaard blijven. Aan de rand zullen slechts op bepaalde plaatsen enkele bomen met hun kruin in het water gelegd worden (en deze zullen verankerd worden). Ze vormen een afwisseling in de rietkragen en deze inrichting is gebaseerd op een voorstel dat door de vissersvereniging werd uitgewerkt. Onder water zorgen deze bomen voor rustige paaiplaatsen, bovenaan is er rustplaats voor vogels. Gezien de bomen niet verder dan 10 m buiten de oever worden geplaatst, waar conform het politiereglement niet gevaren mag worden, gaat deze ingreep geen impact hebben op de waterrecreatie op het meer.
Is er plaats voor hondenlosloopzone en speeltuin mogelijk aan het Vloot?
LIFE Delta focust op de versterking van de ecologische doelstellingen in het gebied. Dit neemt niet weg dat we er in geslaagd zijn verschillende recreatieve inrichtingen in het project op te nemen zoals de opwaardering van het bestaande wandelpad met knuppelpad, de aanleg van een nieuw kinderavonturenpad en een belevingspad voor mindervaliden en de kwalitatieve inrichting van de hengelplaatsen aan de noordoostelijke oever. Het is evident dat deze recreatieve inrichtingen afgestemd worden op de ecologische doelstellingen van het gebied. Een speeltuin of hondenlosloopzone voor honden is momenteel niet voorzien binnen het budget van LIFE Delta. Voor de hondenlosloopzone zijn er aftoetsende gesprekken om te kijken of op een redelijke termijn een geschikte oplossing gevonden kan worden.